Η ανασυγκρότηση σε ενιαία έκφραση του σοσιαλδημοκρατικού χώρου στην Ελλάδα είναι επιτακτική για πολιτικούς, οικονομικούς, κοινωνικούς λόγους. Για λόγους πολιτικής ομαλότητας και σταθερότητας. Για την επικράτηση του ορθολογισμού και της ανοιχτής κοινωνίας, των φιλελεύθερων δημοκρατικών πολιτικών αξιών και των αξιών της κοινωνικής δικαιοσύνης, συνοχής, ισότητας και αλληλεγγύης. Για τη δυνατότητα διαμόρφωσης του συνολικού σχεδίου, οράματος και αφηγήματος Ελληνικής κυριότητας για το μέλλον της χώρας. Η διαδικασία ανασυγκρότησης εγγράφεται στο ευρύτερο ρεύμα ανανέωσης της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας. Η σοσιαλδημοκρατία ιστορικά βρίσκεται στην εμπροσθοφυλακή των μεταρρυθμίσεων καθώς στον ιδεολογικό της πυρήνα τοποθετείται θεωρητικά και προγραμματικά η διαδικασία σταδιακής και συνεχούς θεσμικής αλλαγής.
Βέβαια, η Ελληνική περίπτωση έχει τα ιδιαίτερα ευδιάκριτα χαρακτηριστικά της που ορίζονται από την ιδιομορφία του σχηματισμού (πολιτικού, οικονομικού, κοινωνικού) της Ελληνικής κοινωνίας και τη βαθειά πολύπλευρη κρίση της. Στη χώρα μας, η σοσιαλδημοκρατία καλείται να συμβάλει αποφασιστικά στην οικονομική ανάταξη και να διασφαλίσει την ευρωπαϊκή προοπτική της, χώρας διαφυλάσσοντας ταυτόχρονα τον κοινωνικό ιστό από τις πολλαπλές συνέπειες της σφοδρής οικονομικής κρίσης. Για να το επιτύχει αυτό καλείται να αντιπαλέψει την εσωστρέφεια και τον αρτηριοσκληρωτισμό της συντηρητικής Δεξιάς και τον εθνολαϊκισμό μιας ιδεοληπτικής και κατ’ επίφαση Αριστεράς.
Η βασική της αξιολογική τοποθέτηση παραμένει αναλλοίωτη: η οικοδόμηση της δίκαιης δημοκρατικής κοινωνίας της ισότητας, αναδιανομής, συνοχής, ανεκτικότητας και αλληλεγγύης. Οι αξίες όμως αυτές θα πρέπει να επαναπροσδιορισθούν λαμβάνοντας υπόψη τις σύγχρονες πραγματικότητες, τις επιστημονικές και τεχνολογικές προόδους, τη ραγδαία επικοινωνιακή δικτύωση, την ψηφιακή επανάσταση, αλλά και τη βαθύτερη αλληλεξάρτηση, την παγκοσμιοποίηση, χρηματοπιστωτική ολοκλήρωση, τη μετατόπιση οικονομικών δραστηριοτήτων από την Ευρώπη σε άλλες περιοχές του πλανήτη. Θα πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη οι νέες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες ευρωπαϊκές κοινωνίες, όπως η κλιματική αλλαγή και τα γενικότερα οικολογικά προβλήματα, η γήρανση του πληθυσμού και οι δημογραφικές ανακατατάξεις, οι έντονες μεταναστευτικές ροές, οι νέες τάσεις ανακατανομής του πλούτου και εισοδήματος σε εθνική και παγκόσμια κλίμακα, οι νέες απειλές και κίνδυνοι για την ασφάλεια των πολιτών και κοινωνιών, η άνοδος των ακραίων, εθνολαϊκιστικών δυνάμεων, κ.λπ.
Μπροστά στις ραγδαίες αυτές ανακατατάξεις η Ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία σε όλες τις εκδοχές της έχει το ιστορικό κεκτημένο της δικαίωσης των βασικών αξιών, στόχων και επιλογών της. Η χρυσή οικονομική περίοδος και κοινωνική πρόοδος της μεταπολεμικής Ευρώπης στηρίχτηκε στη «σοσιαλδημοκρατική συναίνεση», δηλαδή στην αποτελεσματική ισορροπία οικονομίας της αγοράς και δημοκρατίας. Το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος γίνεται σήμερα αποδεκτό ως το μεγάλο επίτευγμά της από ευρύτερο φάσμα πολιτικών δυνάμεων παρά τα οποιαδήποτε άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζει. Η κοινωνία της αλληλεγγύης, τα κοινωνικά δικαιώματα, ο εμπλουτισμός της δημοκρατίας με νέο αξιολογικό περιεχόμενο αποτέλεσαν κεντρικές επιλογές της σοσιαλδημοκρατίας, που σήμερα αναγνωρίζονται ευρύτερα ως οι βάσεις για το Ευρωπαϊκό κοινωνικό συμβόλαιο. Σε σημαντικό βαθμό το βασικό πρόγραμμα της σοσιαλδημοκρατίας έχει υιοθετηθεί από ευρύτερες πολιτικές δυνάμεις.
Ταυτόχρονα, όμως, το Ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο και η Σοσιαλδημοκρατία ως πολιτική έκφραση αμφισβητούνται από την κυριαρχία της συντηρητικής, νεοφιλελεύθερης ιδεολογικής προσέγγισης. Η χρηματοπιστωτική κρίση και ιδιαίτερα η κρίση στην Ευρωζώνη έχουν εντείνει τις αμφισβητήσεις αυτές ενώ έχουν οδηγήσει στην επιβολή αυστηρής οικονομικής λιτότητας με επώδυνες συνέπειες για την κοινωνία, τα κοινωνικά δικαιώματα και το κράτος Η κρίση του προσφυγικού εντείνει την αλλαγή του πολιτικού τοπίου στην Ευρώπη. Οι εκλογές σε κράτη της Ε.Ε με πιο πρόσφατες τις περιφερειακές εκλογές στη Γερμανία επιβεβαίωσαν, για μια ακόμη φορά την τελευταία περίοδο, ότι ο λαϊκισμός αριστερός και δεξιός είναι ανερχόμενη δύναμη. Κάθε φορά που οι ηγεσίες των μεγάλων κομμάτων προσέγγισαν δημαγωγούς και λαϊκιστές, τους ενδυνάμωσαν, χάνοντας οι ίδιες. Στο σύγχρονο (δυτικό) κόσμο βιώνουμε την αρχή μίας νέας περιόδου λειτουργίας της δημοκρατίας με νέα διακυβεύματα, απέναντι στην πραγματικότητα της παγκοσμιοποίησης, της πολυπολιτισμικότητας και των νέων τεχνολογιών του 21ου αιώνα.
Ωστόσο, οι συντηρητικές δυνάμεις που εδώ και δέκα χρόνια κυριαρχούν στα περισσότερα κράτη μέλη, όσο και σε σημαντικό βαθμό στα όργανα της ΕΕ αδυνατούν να δώσουν πειστική απάντηση στην οικονομική κρίση, στην παγκοσμιοποίηση και σε όλες τις σύγχρονες προκλήσεις (πόλεμοι, μεταναστευτικά ρεύματα, τρομοκρατία, κλιματική αλλαγή, ενεργειακό και γεωπολιτικές ανακατατάξεις). Για αυτό είναι επιτακτική ανάγκη ο επαναπροσδιορισμός στόχων και επιδιώξεων της σοσιαλδημοκρατίας προκειμένου μεταξύ άλλων να δοθεί πειστική απάντηση στη συντηρητική/νεοφιλελεύθερη πρόκληση. Η Ευρώπη χρειάζεται να αλλάξει προς μια προοδευτική κατεύθυνση και να ξαναφέρει τον άνθρωπο στο κέντρο του ευρωπαϊκού προτάγματος. Να αλλάξουν οι συσχετισμοί και να έρθει περισσότερη κεντροαριστερά στα κέντρα αποφάσεων. Πάνω στην κατ’ εξοχήν προοδευτική πρόταση της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατικής Αριστεράς μπορούν να οικοδομηθούν λειτουργικές συμμαχίες υπέρ της αλλαγής.
Με βάση τα δεδομένα αυτά και το περίπλοκο κοινωνικό-οικονομικό περιβάλλον της κρίσης, η Ελληνική Σοσιαλδημοκρατία ως τμήμα της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας πρέπει και μπορεί να ανασυγκροτηθεί ορίζοντας το αξιολογικό/ιδεολογικό της περιεχόμενο με αναφορά στις λειτουργικές διαχρονικές αξίες και επιδιώξεις (π.χ. δόμησης κράτους πρόνοιας, αναδιανομής και προστασίας των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων και κοινωνική ευημερία) και με την προώθηση στόχων και ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων πάνω στο τρίπτυχο:
α. Ανάπτυξη για ευημερία με κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα
β. Προοδευτικές Μεταρρυθμίσεις για ένα σύγχρονο και αποτελεσματικό κράτος, με στέρεο πολιτικό σύστημα και θεσμούς με ισονομία και δικαιοσύνη για μια δίκαιη κοινωνία
γ. Ευρωπαϊκή ενοποίηση για σταθερή προοπτική και ισχυρή παρουσία στο διεθνές σύστημα.
Η υλοποίηση αυτού του τριπτύχου μπορεί να προέλθει από την εστιασμένη δράση πάνω στους ακόλουθους πέντε βασικούς άξονες, που θα έχουν ως καταληκτική επιδίωξη τον καθολικό μετασχηματισμό της Ελληνικής κοινωνίας και ανάδειξης της «καλύτερης Ελλάδας»:
(i) Επαναπροώθηση της δίκαιης κοινωνίας της ισότητας και αναδιανομή παραμένει κεντρικός στόχος της σοσιαλδημοκρατίας.
Η ανάδειξη νέων μορφών ανισότητας −εισοδηματικών, κοινωνικών, περιφερειακών, δικτυακών, κ.λπ. ιδιαίτερα μετά την κρίση− καθώς και των νέων μορφών φτώχειας, κοινωνικής περιθωριοποίησης μέσω κυρίως της διογκούμενης ανεργίας, απαιτούν την επαναφορά του στόχου της «δίκαιης κοινωνίας της ισότητας» στη κορυφή του πολιτικού προγράμματος σε όλα τα επίπεδα, εθνικό και ευρωπαϊκό. Στον πυρήνα της σοσιαλδημοκρατικής μας πρότασης βρίσκεται η καταπολέμηση της ανεργίας και ιδιαίτερα της ανεργίας των νέων. Οι στόχοι αυτοί συνεπάγονται δράσεις για την ενίσχυση και εκσυγχρονισμό του κοινωνικού κράτους, τη διασφάλιση των ζωτικών κοινωνικών υπηρεσιών με στόχο την ενίσχυση της κοινωνίας της αλληλεγγύης με την άσκηση κάθετων και στοχευμένων πολιτικών που θα εξυπηρετούν κατά προτεραιότητα αυτούς που έχουν τη μεγαλύτερη δυνατή ανάγκη. κ.ά. Συνεπάγεται πρωτίστως την επινόηση νέων μέσων για την προώθηση του στόχου αυτού και τον επαναπροσδιορισμό του ρόλου του κράτους στη διαδικασία προώθησης της δίκαιης κοινωνίας, προσφοράς των συλλογικών αγαθών, κοινωνικών υπηρεσιών και θέσπισης των κανονιστικών ρυθμίσεων της οικονομικής δραστηριότητας και αγοράς μακριά από κάθε έννοια κρατισμού για την αποτροπή ολιγοπωλιακών καταστάσεων και της κυριαρχίας ειδικών συμφερόντων. H καταπολέμηση των μεγάλων κοινωνικό-οικονομικών ανισοτήτων στην εποχή μας θέτει ακόμη πιο επιτακτικά την ανάγκη για σοβαρό ρυθμιστικό και αναδιανεμητικό ρόλο του κράτους.
Στόχος είναι μια κοινωνία πιο ισότιμη απαλλαγμένη από κάθε μορφής διακρίσεις λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού. Η ισότητα των φύλων και τα δικαιώματα της γυναίκας, η ισότιμη αντιμετώπισή τους στη δουλειά, στην εξουσία, στο χρόνο και στους ρόλους μέσα στη δημόσια και ιδιωτική ζωή έχει μεγάλη σημασία για την «ευρωπαϊκή προοδευτική ταυτότητα».
(ii) Προώθηση νέου οικονομικού προτύπου βιώσιμης ανάπτυξης και απασχόλησης. Ως σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία επιδιώκουμε τη διαμόρφωση ενός νέου παραγωγικού προτύπου οικονομικής οργάνωσης και δραστηριοτήτων που αφενός θα αναγνωρίζει την πρωταρχική σημασία της ρυθμισμένης οικονομίας της αγοράς, της υγιούς επιχειρηματικής πρωτοβουλίας και επενδυτικής δράσης και αφετέρου τις αρχές της κοινωνικής ευθύνης και τα νέα δεδομένα-οικονομικά, τεχνολογικά, δημογραφικά, παγκόσμια στα πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης. Κεντρικός άξονας της κρατικής παρέμβασης παραμένει η οργάνωση και το πλαίσιο ρύθμισης της οικονομίας και η κατοχύρωση του αναδιανεμητικού ρόλου του κράτους με κριτήρια κοινωνικής δικαιοσύνης.
Η Σοσιαλδημοκρατική μας πρόταση αποβλέπει μεταξύ άλλων:
- στην υποβοήθηση με κάθε τρόπο της ανάπτυξης των οικονομικών δραστηριοτήτων σε τομείς συγκριτικού πλεονεκτήματος της χώρας (δικτύων ενέργειας, μεταφορών, τουρισμού, πολιτισμού, αγροτικής οικονομίας, κ.ά) με την αξιοποίηση και της γεωπολιτικής θέσης.
- στην αξιοποίηση των συστατικών στοιχείων των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας μέσω κατάλληλων πολιτικών όπως προστασίας/ ανάδειξης του φυσικού περιβάλλοντος -υδάτων, δασών, αιγιαλών- βελτίωσης αστικού περιβάλλοντος κ.ά)
- στην οικονομία της απασχόλησης, σύγκλισης, κοινωνικής ενσωμάτωσης.
- στη διαμόρφωση της ανταγωνιστικής «οικονομίας της γνώσης και καινοτομίας» στον ευρωπαϊκό χώρο με ανάδειξη της εκπαίδευσης, καινοτομίας, έρευνας, τεχνολογίας σε βασικούς μοχλούς οικονομικής ανάπτυξης,
- στη δίκαιη φορολόγηση και στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, της φοροαπαλλαγής και της φοροαπάτης μέσω (και) της Ευρωπαϊκής και διεθνούς συνεργασίας,
- στην οικονομία της οικολογικής ισορροπίας με ελαχιστοποίηση της ενεργειακής εξάρτησης, την προώθηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, κ.ά. Η ΕΕ πρέπει να υποστηρίξει τον διεθνή της ρόλο στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής. Η προστασία της φύσης και των φυσικών πόρων πρέπει να κατευθύνεται τόσο προς τη μείωση του οικολογικού αποτυπώματος, των ρύπων και του διοξειδίου του άνθρακα (post-carbon society) όσο και προς τη μείωση των λογαριασμών κατανάλωσης ενέργειας.
- Για τη βιώσιμη ανάπτυξη είναι σημαντική η καλλιέργεια της οικολογικής συνείδησης στον κάθε πολίτη και στην κοινωνία. Με τον οικιακό εθελοντισμό κάθε μεμονωμένο σπίτι μπορεί να γίνει ένας «ζωντανός οργανισμός» που εξοικονομεί ενέργεια και νερό, αξιοποιεί εναλλακτικές μορφές ενέργειας, φυτεύει στο χώρο του, αποφεύγει τις πρακτικές που ρυπαίνουν και ανακυκλώνει τα απορρίμματα του. Στο κοινωνικό πεδίο προωθούμε εθελοντικές συμμετοχικές δράσεις και τις δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Η περιβαλλοντική διαχείριση – ανακύκλωση, αιολική ενέργεια- με την αξιοποίηση της κοινωνικής αλλά και της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας αποτελεί υπολογίσιμη οικονομική δραστηριότητα που συμβάλλει στην αύξηση της απασχόλησης και τη μείωση της χρήσης φυσικών πόρων. Κομβικής σημασίας σε όλον τον κύκλο δράσεων που αναδεικνύει το περιβάλλον σε συγκριτικό πλεονέκτημα της τοπικής ανάπτυξης, είναι η συμβολή της Αυτοδιοίκησης.
(iii) Επαναπροσδιορισμός του ρόλου του κράτους – Προώθηση ανοικτής διακυβέρνησης, με ουσιαστική Αποκέντρωση και Ανεξάρτητη Αυτοδιοίκηση, με νέες μορφές συμμετοχικής δημοκρατίας, οργάνωσης και λογοδοσίας.
Κεντρικός άξονας οργάνωσης της κρατικής παρέμβασης στην οικονομία αναδεικνύεται το “έξυπνο κράτος”, μικρό και ευέλικτο αλλά ταυτόχρονα ισχυρό, το οποίο διαφοροποιείται τόσο από το παλαιό αναποτελεσματικό κοινωνικό κράτος της Αριστεράς όσο και από το ανεπαρκές ελάχιστο κράτος της Δεξιάς. Το “έξυπνο κράτος” αναγνωρίζει την αναγκαιότητα των δημοσίων επενδύσεων στην αναπτυξιακή διαδικασία και ταυτόχρονα μεριμνά για τη μέγιστη αποδοτικότητά τους. Ταυτόχρονα, είναι «συμμετοχικό» διευκολύνοντας ευρείες ομάδες του πληθυσμού να απολαύσουν τα πολλαπλά ωφελήματα της οικονομικής ανάπτυξης.
Ο στόχος αυτός, μεταξύ άλλων, συνεπάγεται:
– τον σεβασμό του κράτους δικαίου και των θεσμών της Δημοκρατίας και ιδιαίτερα της Δικαιοσύνης και των Ανεξάρτητων Αρχών
– την προώθηση ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων στους θεσμούς και το πολιτικό σύστημα της χώρας γενικότερα
– τη σε βάθος μεταρρύθμιση του κρατικού/διοικητικού συστήματος προκειμένου να καταστεί αποτελεσματικό, διαφανές, αξιοκρατικό, ανοικτό και συμμετοχικό, απαλλαγμένο από κάθε μορφής κομματική επιρροή, ικανό να επιλύει με ευελιξία προβλήματα, να σχεδιάζει και να προωθεί μεταρρυθμίσεις, να διαχειρίζεται κρίσεις, να αφουγκράζεται τις ανησυχίες των πολιτών και να ανταποκρίνεται στις φιλοδοξίες τους
– την αξιοποίηση των καινοτομιών του διαδικτύου και των εφαρμογών, των ανοικτών τεχνολογιών, των ανοικτών διασυνδεδεμένων δεδομένων με στόχο τη λογοδοσία μέσα από την τεκμηριωμένη παραγωγή πολιτικών που ενημερώνουν αξιόπιστα και ενδυναμώνουν τους πολίτες να συμμετέχουν στην πολιτική διαδικασία εμπλουτίζοντας την ποιότητα της δημοκρατίας,
– την ανάδειξη νέων μορφών διαβούλευσης μέσα από την αξιοποίηση της συλλογικής ευφυΐας των πολιτών στη διαδικασία διαμόρφωσης πολιτικής, επίλυσης προβλημάτων, συγκέντρωση κρίσιμων πληροφοριών και λήψης αποφάσεων,
– την προώθηση της διαφάνειας και αποκέντρωσης της πολιτικής διαδικασίας, ενίσχυση «της κοινωνίας των πολιτών», καταπολέμηση της προνομιακής θέσης των κάθε μορφής επί μέρους «εμπεδωμένων συντεχνιακών συμφερόντων»,
– την αποφασιστική και καλά μελετημένη καταπολέμηση κάθε είδους διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα και ιδιαίτερα μέσα από ευρεία ενημέρωση και περαιτέρω προώθηση της νομικής προστασίας των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος
– την αναγνώριση των δικαιωμάτων, στη βάση του σεβασμού της διαφορετικότητας και ανεκτικότητας για όλες τις κοινωνικές ομάδες/μειονότητες, μετανάστες, κ.ά.
– τον πλήρη διαχωρισμό εκκλησίας και κράτους.
Βασικό στοιχείο του “έξυπνου κράτους” είναι η ουσιαστική αποκέντρωση σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας στη χώρα, όπου δίπλα στο επιτελικό κράτος με στρατηγικό ρόλο λειτουργεί μία ανεξάρτητη αυτοδιοίκηση, με οικονομική αυτοτέλεια, οικονομική διάφανη, συμμετοχική και αποτελεσματική λειτουργία υπεύθυνη για τις τοπικές υποθέσεις μέσα από τις οποίες σχεδιάζεται και υλοποιείται η τοπική ανάπτυξη. Αυτό συνεπάγεται:
– την εξασφάλιση της απαραίτητης οικονομικής αυτοτέλειας της Αυτοδιοίκησης, τη διαφανή και αποτελεσματική λειτουργία της δομής της και τη λειτουργία των προβλεπόμενων θεσμών διαφάνειας και συμμετοχής.
-την εφαρμογή των δυνατοτήτων που προσδίδει το Σύνταγμα και το ισχύον πλαίσιο αντίστοιχα για την άσκηση φορολογικής εξουσίας και απόκτηση δημοσίων εσόδων, χωρίς να αυξηθούν συνολικά οι φόροι για τον πολίτη.
(iv) Εμβάθυνση της Πολιτικής Ενοποίησης της Ευρώπης σε δημοκρατικές βάσεις με στόχο την ανάδειξη μιας «καλύτερης Ευρώπης» που δεν θα κυριαρχείται μονοσήμαντα από συντηρητικές οικονομικές προσεγγίσεις. Η επιστροφή στο προσκήνιο της εθνοκεντρικής θεώρησης σημαίνει υποχώρηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της υπεράσπισης του κοινοτικού συμφέροντος, δηλαδή της ισότιμης, ισόρροπης και αλληλέγγυας κοινοτικής μεθόδου. Θέλουμε περισσότερη και καλύτερη Ευρώπη, όχι ως ένα ιδεολογικό στόχο αλλά ως αναγκαιότητα και προϋπόθεση για να ξεπεράσει η Ελλάδα οριστικά και τελεσίδικα τον κύκλο των κρίσεων και να εδραιώσει μια ισχυρή θέση στο παγκοσμιοποιημένο σύστημα. Στη λογική αυτή η αναπόφευκτη εκχώρηση κυριαρχίας για την εμβάθυνση της ενοποίησης επιτρέπει στην Ελλάδα να ανακτήσει διαπραγματευτική δύναμη στο περιφερειακό και διεθνές σύστημα, καθώς με τον τρόπο αυτό εξυπηρετούνται τα πάγια και διαχρονικά συμφέροντα της χώρας ενώ διασφαλίζεται και η προοπτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως το θεσμικό/πολιτικό πλαίσιο που εγγυάται τη σταθερότητα και ειρήνη.
Ως εκφραστές της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας παραμένουμε σταθερά προσηλωμένοι στο στόχο της βαθύτερης Ευρωπαϊκής ενοποίησης. Οι κοινωνικοί και πολιτικοί στόχοι της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας δεν μπορούν να πραγματωθούν μέσα στο εθνικό πλαίσιο παρά μόνο στο υπερεθνικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής ενοποίησης. Τόσο αυτό όσο και οι κεντρικοί στόχοι για σταθερότητα, ειρήνη, ευημερία, και δημοκρατία στην Ευρώπη επιβάλλουν την προβολή ως πρωταρχικού στόχου της προώθησης της πολιτικής ενοποίησης και ανάδειξης της ΕΕ σε δημοκρατική Πολιτική Ένωση με ομοσπονδιακό περιεχόμενο. Καταληκτικός στόχος, η ανάδειξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε «σύστημα μεγιστοποίησης της κοινωνικής ευημερίας». Στη λογική αυτή ως Σοσιαλδημοκράτες επιδιώκουμε:
- την ολοκλήρωση της ΟΝΕ με πλήρη οικονομική και δημοσιονομική ένωση, ισχυρό προϋπολογισμό/δημοσιονομική ικανότητα, αμοιβαιοποίηση του χρέους, αναδιανεμητικές πολιτικές, μηχανισμούς μεταφοράς πόρων και ισχυρούς θεσμούς με δημοκρατική νομιμοποίηση.
- την ισχυρή κοινωνική διάσταση με πολιτικές για πλήρη απασχόληση, σύγκλιση, κοινωνική προστασία σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, την προτεραιότητα για την Παιδεία και τους νέους, τον ισότιμο ρόλο των γυναικών και το ενδιαφέρον για της ευπαθείς κοινωνικά ομάδες την ανάδειξη δηλαδή της «κοινωνικής Ευρώπης» παράλληλα με την ολοκλήρωση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης( ΟΝΕ).
- αποτελεσματική κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας και άμυνας μέσα στην οποία θα αναπτύσσεται η Ελληνική εξωτερική πολιτική και θα επιτευχθεί ο εξορθολογισμός των αμυντικών δαπανών.
- την ανάπτυξη ισχυρής κοινής πολιτικής για τη μετανάστευση, πρόσφυγες, άσυλο και προστασίας των εξωτερικών συνόρων με σεβασμό των Ευρωπαϊκών αξιών της αλληλεγγύης, σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και δίκαιης κατανομής των βαρών παράλληλα με την αντιμετώπιση των γενεσιουργών συνθηκών του φαινομένου (εξάλειψη συγκρούσεων, προώθηση οικονομικής, κοινωνικής ανάπτυξης, κ.ά), με τη ριζική αναθεώρηση, μεταξύ άλλων, του κανονισμού του Δουβλίνου (Δουβλίνο – ΙΙΙ) και τη θέσπιση της Ευρωπαϊκής Συνοριακής φύλαξης και Ακτοφυλακής.
- Οικοδόμηση της Ενεργειακής Ένωσης με στόχους, μεταξύ άλλων, την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και την προώθηση της ενεργειακής ασφάλειας, διασυνδετικότητας και αλληλεγγύης.
- Προώθηση της διεύρυνσης της Ένωσης με τις χώρες των Δ. Βαλκανίων και την Τουρκία στη βάση εκπλήρωσης των προβλεπόμενων ενταξιακών κριτηρίων («κριτήρια Κοπεγχάγης») και των άλλων προϋποθέσεων.
- τη συγκρότηση ισχυρής συνεκτικής υπερεθνικής κυβερνητικής δομής για το πολιτικό σύστημα της ΕΕ, δημοκρατικά νομιμοποιημένης σε όλα τα επίπεδα.
- Προώθηση της Πολιτικής Ένωσης ομοσπονδιακής λογικής, ως του καταληκτικού ενοποιητικού στόχου με ισχυρούς κεντρικούς θεσμούς δημοκρατικά νομιμοποιημένους. Η Ένωση θα πρέπει να αποκτήσει επιτέλους κεντρική, συνεκτική κυβέρνηση δημοκρατικά νομιμοποιημένη. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να αναδειχθεί στον ουσιαστικό θεσμό έκφρασης της δημοκρατίας σε επίπεδο ΕΕ ενώ παράλληλα θα πρέπει να ενισχυθεί ο ρόλος των εθνικών κοινοβουλίων στην ενοποιητική διαδικασία και η συμμετοχή των πολιτών.
- Η οικοδόμηση της δημοκρατικής Πολιτικής Ένωσης ομοσπονδιακού περιεχομένου συνιστά κεντρικό μέρος του κεντροαριστερού πολιτικού σχεδιασμού.
(v) Ο Εκδημοκρατισμός της Παγκοσμιοποίησης. Η σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι ενάντια σε αυτή καθ’ εαυτή τη διαδικασία της παγκοσμιοποίησης. Η διαδικασία αυτή είναι στη βάση της ένα θετικό φαινόμενο που ανταποκρίνεται και στη διεθνιστική λογική της Αριστεράς. Αλλά η διαδικασία θα πρέπει να εκδημοκρατιστεί. Θα πρέπει να λειτουργεί με βάση κανόνες και θεσμούς και όχι χαοτικά όπως συμβαίνει σήμερα με τις ισχυρές οικονομικές οντότητες να καθορίζουν τη δυναμική της. Η δημοκρατική κανονιστική και θεσμική εμπλαισίωση της παγκοσμιοποίησης συνιστά την προϋπόθεση προκειμένου να λειτουργεί η τελευταία ευεργετικά για το σύνολο του πλανήτη και όχι απλά για περιορισμένους συντελεστές και χώρες με ζημιογόνες συνέπειες για τις υπόλοιπες και για το περιβάλλον. Η πίεση και δυναμική για την κανονιστική εμπλαισίωση της παγκοσμιοποίησης δεν μπορεί βεβαίως να προέλθει αξιόπιστα και αποτελεσματικά από μεμονωμένα εθνικά κράτη. Η συλλογική δράση μέσα από την Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να φέρει αποτελέσματα όπως έχει ήδη φέρει σε ορισμένους τομείς (π.χ. χρηματοπιστωτικό τομέα).
Η πραγμάτωση των παραπάνω στόχων επιτυγχάνει την αρμονική σύζευξη του εθνικού και Ευρωπαϊκού συμφέροντος, του συλλογικού και ατομικού και αναδεικνύει τον ιδεολογικό χαρακτήρα και περιεχόμενο της σοσιαλδημοκρατίας απέναντι σε συντηρητικές και νεοφιλελεύθερες επιλογές.
Μπορεί έτσι να δημιουργήσει μία νέα πολιτική συναίνεση και όραμα για το μέλλον, για την Ελλάδα της ανάπτυξης, κοινωνικής δικαιοσύνης, δικαιωμάτων, ανοχής, εξωστρέφειας και ανοιχτών οριζόντων. Για την Ελλάδα ως κανονικό, ισχυρό και ισότιμο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις πολλαπλές ταυτότητες, ελπίδα, ισχυρές προσδοκίες και στόχους για το μέλλον.
Η Σοσιαλδημοκρατία δεν θα έχει μέλλον εάν συνεχίσει να βαδίζει στις ίδιες αποτυχημένες κομματικές λογικές, που εξυπηρετούν λίγους και για μικρό χρονικό διάστημα, και εάν δεν καταφέρει να εμπνεύσει μια αλλαγή νοοτροπίας στην Ελληνική κοινωνία.
Κατά την άποψή μου, καλό θα ήταν η Σοσιαλδημοκρατική Παράταξη να αναδείξει στην Ελλάδα τις αξίες του Ανθρωπισμού, που έχει ως επίκεντρο τον άνθρωπο. Το δικαίωμα του κάθε ανθρώπου στην αναζήτηση της ευτυχίας και η συλλογική ευτυχία θα πρέπει να είναι ο στόχος και όχι η ευημερία των οικονομικών μεγεθών.
Κατά την άποψή μου, καλό θα ήταν η Σοσιαλδημοκρατική Παράταξη
να διαφοροποιηθεί από τις οικονομικές φιλοσοφίες του Καπιταλισμού και του Μαρξισμού, που απαξιώνουν τους ανθρώπους (“κέρδος της ελεύθερης αγοράς” οι μεν, “κομματικός έλεγχος των παραγωγικών μέσων” οι δε). Ο κόσμος έχει απογοητευτεί από τους πολιτικούς που χρησιμοποιούν την οικονομία και την πολιτική ως μέσα μιας ολιγαρχικής εξουσίας.
Καλό θα ήταν η Σοσιαλδημοκρατική Παράταξη να υιοθετήσει τις αξίες του Ανθρωπισμού και να αναδείξει το γεγονός ότι η οικονομία και η πολιτική είναι μέσα για την ανθρώπινη ευτυχία.
Ολο αυτο το κατεβατο για να μην ειπωθει καθαρα και ξαστερα οτι πρωταρχικη αξια ειναι η ελευθερια του ατομου.
Απο αυτη και μονο πηγαζουν ολες οι υπολοιπες.
Ελευθερα ατομα μπορουν να υπαρχουν μονο μεσα σε ελευθερες – ανοιχτες κοινωνιες.
Οι κοινωνιες αυτες μπορουν να υπαρχουν μονο αν στηριζονται στις αρχες :
1. ΙΣΟΤΙΜΙΑ (και οχι ισοτητα) των μελων
2. ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ προς τους αδυναμους και λιγοτερο ικανους
3. ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ καθολικης εφαρμογης προς ολους ανεξαιρετως.
Τα παραπανω ειναι αρκετα σαν Ιδεολογικες αρχες.
Οι πολιτικοι αξονες μεσω των οποιων εξειδικευονρται οι Αρχες ειναι ζητημα ανοιχτης και σοβαρης συζητησης.
Οχι ολα σ’ενα, αχταρμας οπως τα παραπανω .
Η ελευθερία του ατόμου είναι πολύτιμη, αλλά είναι το μέσον προς την ευτυχία. Δεν είναι ο σκοπός.
“Εύδαιμον το ελεύθερον” (Ευτυχισμένος ο ελεύθερος) είπε ο Περικλής στον Επιτάφιο λόγο του, σύμφωνα με τον Θουκυδίδη.
Δεν αρκεί η ελευθερία εάν το άτομο την χρησιμοποιήσει την ελευθερία του ανόητα, αυτοκαταστροφικά και ετεροκαταστροφικά, όπως οι αυτοκτονούντες δολοφόνοι τζιχαντιστές.
Χρειάζεται ανθρωπιστική παιδεία που θα διαπαιδαγωγήσει τον άνθρωπο ώστε να χρησιμοποιήσει την ελευθερία του για το δικό του καλό (την ατομική ευτυχία) και το καλό των συνανθρώπων του (την συλλογική ευτυχία). Αν συνειδητοποιήσει ο άνθρωπος ότι μπορεί να ευτυχήσει μόνο μέσα στην κοινωνία μέσω της αμοιβαίας ωφέλειας
θα επιδιώξει την προσωπική του ασφάλεια και ευδαιμονία, μέσω της προαγωγής της ασφάλειας και της ευδαιμονίας του συνόλου.
Αν κάποιος αντιληφθεί τον στόχο (ατομική και συλλογική ευτυχία) τότε τα μέσα είναι ευνόητα (κοινωνικό συμβόλαιο, ισοτιμία, δικαιοσύνη, αλληλεγγύη).
Σοσιαλισμός + Δημοκρατία = Σοσιαλισμός με Δημοκρατία = Ιδανικό, Όνειρο, Συνεχής Αγώνας και Προσπάθεια για την επίτευξή του.
Προϋποθέσεις :
Τροποποιήσεις στο Σύνταγμα που αφορούν
την υποχρεωτικά ταχύτατη απονομή Δικαοσύνης,
την αναστολή του ατομικού δικαιώματος του συνδικαλίζεσθαι και απεργίας στον Δημόσιο τομέα με την στενή και ευρεἰα έννοια όσων έχουν και για όσο διάστημα εργάζονται στο Δημόσιο τομέα και στις επιχειρήσεις του,
η φοροδιαφυγή με όλες τις μορφές διώκεται με δρακόντειες ποινές,
ο τακτικός προϋπολογισμός του Κράτους είναι πάντα ισοσκελισμένος,
οι βουλευτές μειόνωνται σε 200 με τις μισές αποδοχές που έχουν σήμερα,
παύει η κρατική χρηματοδότηση των κομμάτων και απαλάσονται οι χρηματικές ενισχύσεις σε αυτά, από φυσικά και νομικά πρόσωπα ονομαστικά, από την Εφορία,
κατοχύρωση των Ανεξάρτητων Αρχών για τον έλεγχο των κρατικών Αρχών.
Στον Τομέα του Σοσιαλισμού:
Ίσες ευκαιρίες εκπαίδευσης για όλους, ΟΧΙ ΙΣΟΠΕΔΩΣΗ.
Συνεχής αξιολόγηση όλων με στόχο την μεγιστοποίηση του κοινωνικού όφελους(στον Ιδιωτικό και το Δημόσιο τομέα) προκειμένου να διανεμηθεί
όσο το δυνατόν καλύτερα και δίκαια στην Κοινωνία.
Αυτές και πολλές άλλες παρεμβάσεις που καθορίζονται από τις συνθήκες που επικρατούν στην ΕΕ και στο Διεθνές περιβάλλον.
Ευχαριστώ
Σε αυτό το κεφάλαιο προτείνω κάποιες προσθήκες στο τρίπτυχο στόχων-μεταρρυθμίσεων:
“…
β. Προοδευτικές Μεταρρυθμίσεις για ένα σύγχρονο και αποτελεσματικό κράτος, που λειτουργεί με διαφάνεια, για ένα στέρεο πολιτικό σύστημα και θεσμούς, που ελέγχονται, λογοδοτούν και λειτουργούν με ισονομία και δικαιοσύνη, για μια δίκαιη κοινωνία.
γ. Ευρωπαϊκή ενοποίηση με εμβάθυνση του πολιτικού σκέλους, δημοκρατικοποίηση των θεσμών λήψης αποφάσεων και ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας, έναντι των ευρωπαϊκών λαών, με στόχο την σταθερή προοπτική και την ισχυρή παρουσία στο διεθνές πολιτικό & οικονομικό περιβάλλον (ή γίγνεσθαι). Η Ευρώπη πρέπει να γίνει ξανά «υπόθεση» των λαών!
…”
Επίσης, στον άξονα (i) νομίζω ότι χρειάζεται μια πιο ουσιαστική αναφορά στην σημασία της παιδείας (στο πλαίσιο του κοινωνικού κράτους) ως εργαλείο κοινωνικής συνοχής & καταπολέμησης των διαφόρων μορφωτικών ανισοτήτων και αποκλεισμών, αλλά & του εκπαιδευτικού συστήματος ως εργαλείου παροχής γνώσεων & δεξιοτήτων.
Μια διαδικασία που εκτός από την παροχή επαγγελματικών εφοδίων θα πρέπει παράλληλα να είναι στοχευμένη στην κοινωνική ένταξη μειονοτήτων & άλλων μειονεκτούντων ομάδων, αλλά και στην απρόσκοπτη λειτουργία του λεγόμενου «κοινωνικού ανσασέρ».
Κατά την άποψη μου είναι αδιανόητο να μην είναι θεμελιώδης ιδεολογικός & πολιτικός στόχος της σοσιαλδημοκρατίας η παροχή ίσων ευκαιριών (σε πολλά επίπεδα, ξεκινώντας από την παιδεία-πολιτισμό) ώστε όλοι να μπορούν να βελτιώσουν την κοινωνική & οικονομική τους θέση -σε ένα ανταγωνιστικό & ανοιχτό περιβάλλον αξιοκρατίας- αλλά και να δώσουν τα αναγκαία εφόδια, για αυτό, στις επόμενες γενιές, στο πλαίσιο της οικογένειας.
Γενικότερα, οι πολιτικές για την καταπολέμηση της ανεργίας, του αποκλεισμού, για την ένταξη των μειονοτήτων, κλπ, επί της ουσίας στηρίζονται περισσότερο στο τρίπτυχο «παιδεία – επαγγελματική κατάρτιση – δια βίου εκπαίδευση»… Το «υπόλοιπο» κοινωνικό κράτος καλείται να καλύψει ότι δεν μπορούν να «βελτιώσουν» ή όταν στιγμιαία αποτυγχάνουν/δεν μπορούν να ανταποκριθούν – π.χ. σε περιόδους κρίσης και μεγάλων αναδιαρθρώσεων– οι πολιτικές «παιδείας» (με την παραπάνω έννοια).
Τέλος, νομίζω ότι “αναδιανομή” είναι κάτι ευρύτερο… που πλέον δεν μπορεί να έχει τα χαρακτηριστικά του προηγούμενου αιώνα (τουλάχιστον μέχρι να “ρυθμιστεί” η παγκοσμιοποίηση). Πλέον οι κοινωνικές πολιτικές οφείλουν να είναι στοχευμένες (π.χ. ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, βοήθεια στο σπίτι, παιδικοί σταθμοί, κλπ) στους άνεργους, τους επισφαλώς εργαζόμενους και τις ειδικές ομάδες (ΑΜΕΑ, παιδιά, γ’ ηλικία) και όχι γενικές (π.χ. μεγάλο αφορολόγητο)
Ορισμένες Παρατηρήσεις στο Κείμενο
• Συμφωνώ με προτάσεις να τονισθεί η ανάγκη του συνδυασμού της ατομικής με τη συλλογική πρόοδο και προκοπή.
• Αντί ισότητας: Ισότητα στην αναζήτηση ευκαιριών.
• Για το ρόλο μας στην Ευρωπαϊκή προοπτική: Έγκαιρη και ορθολογική εφαρμογή των κανόνων και των Οδηγιών του Ευρωπαϊκού κεκτημένου.
• Για την Απασχόληση:
Ριζικός εκσυγχρονισμός των πλαισίων άσκησης επαγγελματικών δραστηριοτήτων με κανόνες διαφάνειας, αποφυγής διακρίσεων και ίσων όρων ανταγωνισμού ώστε να αποφεύγονται απαράδεκτοι αποκλεισμοί, που απογοητεύουν τους νέους και τροχοπεδούν την ανάπτυξη, την καινοτομία και την πρόοδο.
• Για το κράτος:
Αποτελεσματικού έλεγχοι οικονομικών δραστηριοτήτων για την προστασία του περιβάλλοντος, της υγείας και της ασφάλειας των πολιτών με ευθύνη του Κράτους, αλλά και την εμπλοκή πιστοποιημένων ιδιωτικών φορέων και με κύρια κατεύθυνση την συμμόρφωση και την συμβολή στην αναπτυξιακή διαδικασία παρά και αποκλειστικά την τιμωρία των παραβατών.
Για το ιδεολογικό & πολιτικό πλαίσιο της Σοσιαλδημοκρατίας θα μπορούσαν να γραφτούν τόμοι.. αν και το ανάπτυγμα του κειμένου είναι εξαιρετικό. Αν ήταν δυνατό να συγκεντρώσουμε τα σημαντικά της πολιτικής του 21ου αιώνα σε τρία ερωτήματα, κατά η γνώμη μου, αυτά θα ήταν :
(α) Πως δημιουργούμε ένα παραγωγικό και κοινωνικό ιστό ο οποίος δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε η εργασία να αμείβεται ?! Και, το ερώτημα δεν είναι εύκολο στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και της μορφής που έχει το κεφάλαιο στον 21ο αιώνα.
(β) Πως δημιουργούμε κίνητρα ώστε οι ποιοτικές θέσεις εργασίας να παραμένουν στις δικές μας ακτές ? Και, τέλος,
(γ) Πως διασφαλίζουμε ότι η εκπαίδευση και η κατάρτιση είναι λίκνο προόδου και ευημερίας για τη σύγχρονη κοινωνία πολιτών ? Τα ερωτήματα αυτά, ασφαλώς και είναι διαχρονικά! Ωστόσο, οι απαντήσεις είναι εκείνες που διαφέρουν από εποχή σε εποχή! Και, τούτο νομίζω πως είναι και το θέμα της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας ως πολιτικός χώρος που έχει μια σύγχυση όσον αφορά τους στόχους και την ταυτότητα του.
Η απάντηση και στα τρία ερωτήματα είναι απλή, εάν ο στόχος είναι σαφής. Ο στόχος είναι η ατομική και η συλλογική ωφέλεια, δηλαδή η ευτυχία. Το δικαίωμα του κάθε ανθρώπου στην αναζήτηση της ευτυχίας και η συλλογική ευτυχία θα πρέπει να είναι ο στόχος και όχι η ευημερία των οικονομικών μεγεθών ή η καλοπέραση των λίγων.
Κατά την άποψή μου, καλό θα ήταν η Σοσιαλδημοκρατική Παράταξη να αναδείξει στην Ελλάδα τις αξίες του Ανθρωπισμού, που έχει ως αξιακό επίκεντρο τον άνθρωπο.
Η Σοσιαλδημοκρατία δεν θα έχει μέλλον εάν συνεχίσει να βαδίζει στις ίδιες αποτυχημένες κομματικές λογικές, που εξυπηρετούν λίγους και για μικρό χρονικό διάστημα, και εάν δεν καταφέρει να εμπνεύσει μια αλλαγή νοοτροπίας στην Ελληνική κοινωνία.
Αγαπητοί φίλοι,
το ερώτημα σήμερα είναι όχι μόνο ποιός, αλλά τι φταίει και η σοσιαλδημοκρατία στη χώρα μας δε φαίνεται να πείθει τους πολίτες;
Επιπλέον, τι είναι και σε ποιούς απευθύνεται η σοσιαλδημοκρατία σήμερα;
Από ότι φαίνεται υπάρχει ένα αίσθημα ανυποληψίας, καθώς χάθηκε η αξιοπιστία των πολιτικών και των φορέων, με αποτέλεσμα να μη μπορούν να πείσουν τους πολίτες για την ορθότητα των θέσεων που εκφράζουν.
Επιπλέον, φαίνεται ότι η σοσιαλδημοκρατία απονευρώθηκε, μια και πολλές από τις θέσεις της μετακινήθηκαν προς το φιλελεύθερο άξονα.
Άρα, α) απαιτείται μια προσπάθεια αποκατάστασης του δικαίου. Δίκαιο είναι σύμφωνα με τον Πλάτωνα, να κάνει ο καθένας τη δουλειά του, το έργο του χωρίς να παρεμβαίνει στο έργο του άλλου. Αυτό, σημαίνει ότι όταν η πολιτεία κοιτάξει να κάνει τη δουλειά της, οι πολίτες θα κοιτάξουν να κάνουν το ίδιο. Αυτό, συνεπάγεται αποκατάσταση της εμπιστοσύνης ανάμεσα στο κράτος, τους πολίτες και την πολιτική. Αυτό κατά την άποψη μου απαιτεί μια ριζοσπαστικοποίηση των θέσεων και των πράξεων, τέτοια που να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες συνθήκες, προς δύο κατευθύνσεις. Α) Μια πορεία εκσυγχρονισμού, που σημαίνει υιοθέτηση των δυτικών προτύπων στη δημόσια διοίκηση. Αυτό σημαίνει, εξορθολογισμός της οργάνωσης και της γραφειοκρατίας, περιστολή της σπατάλης, εφαρμογή των νόμων, αποκατάσταση του αισθήματος του δικαίου. Η αποκατάσταση της δικαιοσύνης θα συμβάλλει στην αποδοχή του νόμου, δηλαδή, του αισθήματος ότι κάτι θα πρέπει να χάσω για να υπάρξω μαζί με τους άλλους. Η αίσθηση αυτή θα βάλει τέρμα στο φαινόμενο της ανομίας, δηλαδή του αισθήματος ότι δεν πρόκειται να τα καταφέρω, διότι οι άλλοι με μέσα αδιαφανή θα κυριαρχούν και άρα είτε τα παρατάω είτε παρανομώ και εγώ. Β) Φροντίδα για την κοινωνία, παιδεία, υγεία, για τα ασθενέστερα στρώματα, τους άνεργους, τους φτωχούς,αλλά όχι με τη λογική των παροχών διότι ο καιρός δεν το επιτρέπει. Το κοινωνικό κράτος οικοδομείται με την ενεργοποίηση των δυνατοτήτων, την ενεργοποίση της κοινωνικής οικονομίας, τη στήριξη της μικρής ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Με στόχο να δημιουργήσουμε νέο πλούτο που θα αξιοποιείται και δε θα σπαταλιέται στη λογική των δικαιωμάτων και των επιδομάτων που παθητικοποιούν και καθιστούν άπραγους τους πολίτες.
Τέλος, ίσως όλα αυτά θα πρέπει να εκφραστούν από πρόσωπα νέα, ικανά και αξιόπιστα, γιατί όπως φαίνεται το υπάρχον πολιτικό προσωπικό δε φαίνεται να πείθει ότι έχει τη διάθεση να συγκρουστεί είτε με αυτό που λέμε μεγάλο κεφάλαιο είτε με τις νοοτροπίες του βολέματος και της διαφθοράς.
Απαιτείται, διάθεση για σύγκρουση και επιθυμία να γίνει το σωστό, ώστε ο κόσμος να πειστεί και να επιστρέψει στη σοσιαλδημοκρατία.
Ευχαριστώ για δυνατότητα της συμμετοχής
Περικλής Αγγελόπουλος