Κοινή είναι η διαπίστωση ότι η ανάκαμψη της οικονομίας προϋποθέτει ένα ισχυρό επενδυτικό σοκ των 100 δισ. Ευρώ μέχρι το 2022, προκειμένου η Ελλάδα να οδηγηθεί στην πραγματική έξοδο από την κρίση. Πρόκειται για ποσό επιπλέον του σημερινού ύψους επενδύσεων για να επανέλθει η χώρα στα προ κρίσης επίπεδα επενδύσεων ως προς το ΑΕΠ (21% το 2008, έναντι του σημερινού 12%).
Όμως, η διαβρωτική επενδυτική καχεξία συνεχίζεται αμείωτη, αφού η παρατεινόμενη οικονομική και πολιτική αβεβαιότητα, σε συνδυασμό με τα χρόνια προβλήματα στο επενδυτικό περιβάλλον αποθαρρύνουν όχι μόνο τους ξένους, αλλά και τους εγχώριους επενδυτές. Αντί να υπερισχύουν στις αποφάσεις τους τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, επικρατεί, ως αρνητικός ελκυστής, το κόστος του υψηλού ρίσκου.
Απαξιώνεται έτσι το παραγωγικό μας σύστημα σε μια κρίσιμη περίοδο, όπου όλες οι χώρες θέτουν σε προτεραιότητα την αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας τους απέναντι στις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης, της 4ης βιομηχανικής επανάστασης και της κλιματικής αλλαγής. Με στόχους και πολιτικές για εξωστρέφεια, ενσωμάτωση της νέας γνώσης και των νέων τεχνολογιών, εκπαιδευτική μεταρρύθμιση για την απόκτηση των δεξιοτήτων της νέας εποχής, ενίσχυση της έρευνας και τη σύνδεση της με τις νέες ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας.
Είναι ο σύγχρονος δρόμος για την πραγματική στήριξη της ανάπτυξης, της αναδιανομής και του κοινωνικού κράτους με τη δημιουργία πολλών νέων βιώσιμων θέσεων απασχόλησης, μείωση της ανεργίας με ανάσχεση του brain drain, άνοδο του βιοτικού επιπέδου και εξασφάλιση εσόδων για τα δημόσια και για τα ασφαλιστικά ταμεία.
Είναι προφανές ότι στις σημερινές συνθήκες ύφεσης και αποεπένδυσης είναι, περισσότερο από κάθε ίσως άλλη περίοδο, ιδιαίτερα κρίσιμος ο ρόλος των δημόσιων επενδύσεων μέσω της ενίσχυσης των Προγραμμάτων Δημόσιων Επενδύσεων στους ετήσιους κρατικούς προϋπολογισμούς και κυρίως με την αποτελεσματική υλοποίηση τους.
Αντί αυτών, καταγράφεται υστέρηση υλοποίησης, για παράδειγμα κατά 40% (Ιανουάριος-Αύγουστος) στο τρέχον συρρικνωμένο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων 2018.
Επίσης, δεν αξιοποιούνται οι ευρωπαϊκοί πόροι του ΕΣΠΑ που χρηματοδοτούν σχεδόν εξ ολοκλήρου το ΠΔΕ. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η Ελλάδα βρίσκεται στη 16η θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ ως προς την απορρόφηση (πληρωμές στους δικαιούχους), 21η ως προς τις υπογεγραμμένες συμβάσεις και μόνο ως προς την μεταφορά πόρων του ΕΣΠΑ από τις Βρυξέλες στην Τράπεζα Ελλάδος, η χώρα είναι μέσα στις 9 πρώτες θέσεις. Και αυτό λόγω των διπλάσιων προκαταβολών που μας δόθηκαν λόγω της κρίσης.
Ο λεγόμενος δημοσιονομικός χώρος του προϋπολογισμού θα έπρεπε συνδέεται άμεσα με τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης. Σήμερα όμως χαρακτηρίζεται από δύο αντιεπενδυτικά και αντιαναπτυξιακά στοιχεία.
Αφενός, παράγει υπερπλεονάσματα, αλλά με υπερφορολόγηση αφαιρώντας πόρους από την πραγματική οικονομία και την ανάπτυξη, καθώς και με οριζόντιες περικοπές κοινωνικών κυρίως δαπανών.
Αφετέρου, χρησιμοποιείται για ευκαιριακές επιδοματικές πρακτικές, περιορισμένης κοινωνικής σημασίας και διάρκειας και όχι για επενδύσεις, παραγωγική ανασυγκρότηση και στήριξη της νέας γενιάς που πλήττεται από την ανεργία και την υποαπασχόληση.
Ο Νίκος Διακουλάκης, είναι μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής των “Κινήσεων Πολιτών για τη Σοσιαλδημοκρατία”.