Οι Θέσεις των “Κινήσεων Πολιτών για τη Σοσιαλδημοκρατία” στον τομέα της Υγείας ως συμβολή τους στο διάλογο που ξεκινάει το Κίνημα Αλλαγής με τη διοργάνωση της ημερίδας«Ποιοτική Υγεία για όλους – Ισχυρή Πρωτοβάθμια Φροντίδα»τηνΚυριακή 14 Οκτωβρίου και ώρα 11:00, στο Ξενοδοχείο ΚΑΡΑΒΕΛ.
Το Εθνικό Σύστημα Υγείας το οποίο ιδρύθηκε και αναπτύχθηκε τη δεκαετία του ’80 στη χώρα μας από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, ήρθε ως απόρροια των αντίστοιχων δημόσιων συστημάτων υγείας που αναπτύχθηκαν στη Δυτική Ευρώπη μέσα από τις κοινωνικές κατακτήσεις των λαών μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το ΕΣΥ μείωσε τις κοινωνικές ανισότητες στη χώρα μας και έδωσε πρόσβαση σε όλους του Έλληνες πολίτες στις υπηρεσίες υγείας. Δυστυχώς το σύστημα αυτό που τη δεκαετία του ’80 αποτέλεσε μία από τις μεγαλύτερες τομές του κράτους, έμελλε στις επόμενες δεκαετίες να εξελιχθεί σε μία από τις κύριες πηγές κατασπατάλησης του δημόσιου χρήματος, της διαφθοράς και της επικράτησης μικρών ή μεγάλων συμφερόντων των διάφορων ομάδων (προμηθευτών, φαρμακευτικών εταιρειών, συνδικαλιστών κλπ.). Τρανό παράδειγμα αποτέλεσε ο εκτροχιασμός της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης από 2,4 δις Ευρώ το 2004 σε 5,2 δις Ευρώ το 2010 και η αποτυχία της ανάπτυξης ενός αποτελεσματικού δικτύου πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.
Την περίοδο της κρίσης και πιο συγκεκριμένα τη περίοδο 2010-2012, παρά τις μεγάλες περικοπές που έγιναν σε όλο το δημόσιο τομέα, για πρώτη φορά εφαρμόστηκαν μέτρα και πολιτικές που ήταν ζητούμενο τις προηγούμενες τρείς δεκαετίες όπως η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, η δημιουργία του ΕΟΠΠΥ, τα συστήματα ERP στα νοσοκομεία, η αξιολόγηση των νοσοκομείων, η ύπαρξη και τήρηση και κλειστών προϋπολογισμών στα νοσοκομεία, η εφαρμογή θεραπευτικών πρωτοκόλλων, το ΕΣΥΝΕΤ κλπ., μέτρα τα οποία ο ΣΥΡΙΖΑ ως αντιπολίτευση όχι μόνο δεν τα στήριξε αλλά αντιτάχθηκε σ’ αυτά.
Η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ χωρίς να διαθέτει στρατηγική για ένα μακρόπνοο σχέδιο για τον εκσυγχρονισμό του συστήματος υγείας, δεν εφάρμοσε τις προβλέψεις για το ΠΕΔΥ, το υποκατέστησε με τις υποβαθμισμένες μονάδες ΤοΜΥ (μόλις 100 ΤοΜΥ, από τις συνολικά περίπου 238, έχουν ξεκινήσει τη λειτουργία τους, αρκετές από αυτές εντός υφισταμένων Κέντρων Υγείας) και οδηγεί μαθηματικά σε αποτυχία την πρωτοβάθμια φροντίδας υγείας στη χώρα μας. Το μέτρο του οικογενειακού γιατρού, που οι πολίτες το αντιμετωπίζουν θετικά, δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστεί όταν αντί για 1 γιατρό ανά 2.000 πολίτες, οι δηλωθέντες γιατροί αντιστοιχούν σε αριθμούς μου ξεπερνούν τις 20.000 πολίτες και σε πολλές περιπτώσεις τις 50.000 πολίτες.
Η κυβέρνηση απέτυχε να ελέγξει τις δαπάνες σε όλο το φάσμα της υγείας και υποχρεώθηκε να εφαρμόσει σύστημα αυτόματης επιστροφής (clawback) και εκπτώσεων (rebates). Η αποτυχία της είναι παταγώδης και στον τομέα του φαρμάκου όπου οι πραγματικές δαπάνες αυξάνονται και συγκρατούνται τεχνητά με τον κλειστό προϋπολογισμό του ΕΟΠΠΥ. Για το 2018 οι φαρμακοβιομηχανίες καλούνται να επιστρέψουν περίπου 1,1 δις Ευρώ ενώ υπολογίζεται ότι οι πολίτες θα καταβάλουν πάνω από 700 εκ. Ευρώ για φάρμακα. Η συμμετοχή των πολιτών στην προμήθεια των φαρμάκων από 8% το 2009 έχει ανέλθει σε 32% το 2017. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που δημοσιεύτηκαν το 2017, η Ελλάδα δαπανά λιγότερα από τα δύο τρίτα του μέσου όρου στην ΕΕ για υγειονομική περίθαλψη, η μη ικανοποιούμενη ανάγκη αυξήθηκε και οι ομάδες χαμηλότερου εισοδήματος αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες πρόσβασης στην περίθαλψη και επιπλέον η άμεση δαπάνη από τους ασθενείς έχει ανέλθει στο 35% (περίπου 2,5 δις Ευρώ) της συνολικής δαπάνης στον τομέα της υγείας. Η Ελλάδα δαπάνησε στην υγεία το 2016, το 8,3% του ΑΕΠ, αλλά, στο πλαίσιο του δραστικά συρρικνωμένου ΑΕΠ, οι δαπάνες για την υγεία μειώθηκαν στην πραγματικότητα. Η κατά κεφαλή δαπάνη μειώθηκε από 2.287 Ευρώ το 2009 σε 1.650 Ευρώ το 2015, μείωση ύψους 28%, η οποία κατατάσσει την Ελλάδα αρκετά χαμηλά σε σχέση με τον μέσο όρο στην ΕΕ.
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω είναι επιτακτική όσο ποτέ η ανασυγκρότηση ενός συστήματος υγείας που θα παρέχει πρόσβαση σε όλους τους πολίτες και ποιοτικές υπηρεσίες. Η χώρα πρέπει να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις προκειμένου το σύστημα υγείας να είναι βιώσιμο και λειτουργικό.
Την αχίλλειο πτέρνα του ελληνικού συστήματος υγείας (που είναι νοσοκομειοκεντρικό) αποτελεί η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Θα πρέπει άμεσα να επανασχεδιαστούν και να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες για τη δημιουργία των 238 Τοπικών Μονάδων Υγείας (ΤοΜΥ) στα αστικά κέντρα (η κυβέρνηση έχει δημιουργήσει περίπου 100 μονάδες από τις οποίες οι περισσότερες συστεγάζονται), με τη συμμετοχή των Κ.Υ., των δημοτικών Πολυϊατρείων και των συμβεβλημένων μονάδων και γιατρών του ιδιωτικού τομέα (κατόπιν πιστοποίησης), τα οποία θα λειτουργούν υπό την εποπτεία των ΥΠΕ (Τ.Δ. ΠΦΥ) σε όλη τη χώρα. Να δοθούν κίνητρα για τη στελέχωση αυτών των μονάδων με γιατρούς όλων των ειδικοτήτων.
Παροχή Οικογενειακής Φροντίδας από τις ΤοΜΥ με χρέη οικογενειακού γιατρού στους γιατρούς του Κ.Υ. και όπου δεν επαρκούν σε συμβεβλημένους ιδιώτες γιατρούς, για την σταδιακή κάλυψη όλου του πληθυσμού εντός πενταετίας. Ο οικογενειακός γιατρός θα διατηρεί ηλεκτρονικό ατομικό φάκελο υγείας για κάθε ασθενή και θα παρέχει κυρίως υπηρεσίες προληπτικής ιατρικής, θα εκδίδει παραπομπές για εργαστηριακές εξετάσεις και για νοσοκομειακή περίθαλψη, βάσει θεραπευτικών πρωτοκόλλων. “Οι υπόλοιποι επαγγελματίες υγείας που πρέπει να ενσωματωθούν στις δομές ως διεπιστημονική ομάδα υπηρεσιών υγείας θα πρέπει να έχουν την δυνατότητα να ασκούν ελεύθερα τις αρμοδιότητές τους με βάση την εκπαίδευσή τους σε μία προσωποκεντρική προσέγγιση παροχής φροντίδας”
Άμεση εφαρμογή νέου συστήματος χρηματοδότησης στα νοσοκομεία του ΕΣΥ και του ιδιωτικού τομέα με βάση το σύστημα DRG’s. Ανάλογα συστήματα εφαρμόζονται σε όλες τις δυτικές χώρες. Το μέτρο αυτό παρότι αποτελεί μνημονιακή δέσμευση της χώρας μας από το 2012, δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί παρά τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης.
Αξιολόγηση Τεχνολογιών Υγείας. Το μέτρο επίσης εφαρμόζεται σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, οι οποίες αξιολογούν νέα φάρμακα και μεθόδους πριν καλύψουν το κόστος.
Αξιολόγηση των υπηρεσιών υγείας σε όλες τις βαθμίδες της και διοίκηση του συστήματος με στόχους.
Ηλεκτρονική διακυβέρνηση στον τομέα της υγείας. Ηλεκτρονική διασύνδεση όλων των παρόχων υγείας στο λεγόμενο σύστημα TAXIS στην υγεία. Σημαντικό ζήτημα αποτελεί και η δημιουργία του ενιαίου «ηλεκτρονικού φακέλου υγείας», ο οποίος θα περιλαμβάνει στοιχεία για την υγεία κάθε πολίτη. Προώθηση της ανανέωσης και επέκτασης του εξοπλισμού (hardware) της ΗΔΙΚΑ και του Υπουργείου Υγείας μέσω Ευρωπαϊκών προγραμμάτων χρηματοδότησης ή χορηγιών από τον ιδιωτικό τομέα.
Έλεγχος της κατανάλωσης φαρμάκων. Παρά την εφαρμογή της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης ο αριθμός των συνταγών για φάρμακα αυξάνεται συνεχώς (πάνω από 6 εκ. συνταγές το μήνα). Είναι αναγκαίο να εφαρμοστούν τα θεραπευτικά πρωτόκολλα διαχείρισης των ασθενειών και η πλήρης εφαρμογής του συστήματος ICD 10 (Διεθνούς Στατιστικής Ταξινόμησης των Νόσων) στο σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και να προωθηθεί η συνταγογράφηση γενοσήμων με ειδικά προγράμματα και προωθητικές ενέργειες.
Αποδέσμευση του ΕΟΠΥΥ από την εποπτεία του Υπουργείου Υγείας και υπαγωγή του στον τομέα ευθύνης του Υπουργείου Εργασίας – Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
