Η χώρα έχει μπει σε μια μακρά προεκλογική περίοδο. Γνωρίζουμε πλέον ότι οι αυτοδιοικητικές εκλογές α’ και β’ βαθμού θα γίνουν την ίδια μέρα με τις ευρωεκλογές, δηλαδή στις 26 Μαΐου του 2019. Ίσως να είναι καλό για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η οικονομία να αποφύγουμε πολλές εκλογικές κινητοποιήσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα, αν και αυτό δεν ήταν στις αρχικές προθέσεις της κυβέρνησης. Άλλος ήταν ο σχεδιασμός, και χρειάστηκε μια τροπολογία της τελευταίας στιγμής όταν διαπιστώθηκε ότι ενδεχόμενος προσδιορισμός των αυτοδιοικητικών εκλογών το φθινόπωρο κινδύνευε να κριθεί αντισυνταγματικός. Πόσω μάλλον που το αργότερο τον Σεπτέμβριο του επόμενου έτους θα πρέπει να προκηρυχθούν και οι βουλευτικές εκλογές. Εκτός και αν τον Μάιο του 2019 στηθούν τέσσερις συνολικά κάλπες. Γιατί, όπως όλα δείχνουν, το σενάριο για προσφυγή σε εθνικές κάλπες τους προσεχείς μήνες κάηκε στις φωτιές της Αττικής.
Για μία περίοδο τουλάχιστον δέκα μηνών η κυβέρνηση θα καλλιεργεί την προσφιλή της διχαστική λογική, ανακαλύπτοντας παντού εχθρούς, και η Νέα Δημοκρατία θα προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ των φανερών και των κρυφών αρχηγών, αρχηγίσκων, επικεφαλής βιλαετιών και άλλων τοπαρχών. Το Κίνημα Αλλαγής θα αντισταθεί στην τοξική πόλωση που θα εντατικοποιηθεί. Ως η έκφραση της δημοκρατικής, μεταρρυθμιστικής και ευρωπαϊκής αντιπολίτευσης, έχει βάλει στόχο να μην κάνει εκπτώσεις σε θέματα αρχών, αλλά να επιδιώξει με σοβαρότητα και ψυχραιμία, με πρόγραμμα και μέθοδο, την επάνοδο της χώρας σε συνθήκες θεσμικής και ευρωπαϊκής κανονικότητας που η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ έχει τινάξει στον αέρα.
Η χρονική σύμπτωση όλων των προβλεπόμενων τύπων εκλογών θα έχει ως άμεσο αποτέλεσμα να θολώσει το περιεχόμενό τους, με αποτέλεσμα οι πολίτες να φτάσουν μπερδεμένοι στην κάλπη. Γιατί όλες οι εκλογές δεν είναι ίδιες. Με άλλα κριτήρια εκλέγουμε τη Βουλή από όπου θα προκύψει η επόμενη κυβέρνηση της χώρας, με διαφορετικά τους ευρωβουλευτές, ενώ άλλοι παράγοντες υπεισέρχονται στην εκλογή αυτών που θα μας διοικήσουν σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Θα γίνουμε μάρτυρες ενός παιχνιδιού πολιτικής καραμπόλας, όπου άλλοι θα θέλουν να διώξουν την κυβέρνηση και άλλοι να τιμωρήσουν γενικώς τους σημερινούς κυβερνώντες ή τους προηγούμενους. Λίγοι θα είναι αυτοί που θα ψηφίσουν θετικά. Θα υπερισχύσει η αρνητική ψήφος. Η αναμενόμενη οξεία αντιπαράθεση που θα σημειωθεί στην κεντρική πολιτική σκηνή θα παρασύρει αντίστοιχα και την ψήφο των πολιτών στην ευρωκάλπη ή στις δύο αυτοδιοικητικές κάλπες.
Το Κίνημα Αλλαγής οφείλει να προσεγγίσει τα θέματα τακτικής και συμμαχιών ανάλογα με την ιδιαιτερότητα της κάθε εκλογικής αναμέτρησης και με στόχο να επιτύχει αποτελέσματα τέτοια που θα του επιτρέψουν να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο την επόμενη μέρα των εκλογών. Η κατάρτιση των πολυσυλλεκτικών και προοδευτικών ψηφοδελτίων έχει ήδη αρχίσει με τη συμμετοχή της οργανωμένης βάσης στη διαδικασία. Η τελική απόφαση που θα βασίζεται στο τρίπτυχο Ενότητα – Διεύρυνση – Ανανέωση θα ανακοινωθεί σύντομα από την επιτροπή ψηφοδελτίων.
α) Για την κατάρτιση του ευρωψηφοδελτίου θα ληφθούν υπόψη πολλοί παράγοντες. Το κριτήριο της αναγνωρισιμότητας μπορεί να φέρει μερικά επιπλέον ψηφαλάκια στην κάλπη, αλλά δεν αρκεί. Οι υποψήφιοι θα πρέπει να διαθέτουν πολιτική εμπειρία αλλά και γνώση κι άποψη για το πού θέλουμε να πάει η Ευρώπη την επαύριο των κρισιμότερων εκλογών στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ο κίνδυνος ανόδου και ίσως επικράτησης νεοσυντηρητικών και λαϊκιστικών κομμάτων, με ευρωαπορριπτικές απόψεις δεξιάς ή αριστερής κοπής, επιβάλλει να βρουν απέναντί τους πραγματικούς υπέρμαχους της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Οι προβλέψεις λένε ότι η ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στην οποία ανήκει το ΚΙΝΑΛ θα υποστεί συρρίκνωση, λόγω της αποχώρησης των Βρετανών Εργατικών αλλά και της γενικότερης πτώσης στη Γερμανία. Εξάλλου, ο Πρόεδρος Μακρόν έχει εξαγγείλει τη δημιουργία νέας πολιτικής ομάδας και γι’ αυτό θα προσπαθήσει να αποσπάσει μέλη από τις τρεις υπάρχουσες συστημικές ομάδες. Οι εκλεγμένοι ευρωβουλευτές του ΚΙΝΑΛ θα πρέπει να είναι σε θέση να χειριστούν, όχι μόνο με επάρκεια, αλλά και με κύρος αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες. Και ούτως ή άλλως να ανακόψουν την όρεξη του ΣΥΡΙΖΑ να είναι σώγαμπρος, έστω και ως παρατηρητής, στην πολιτική οικογένεια των ευρωσοσιαλιστών.
β) Οι δύο όψεις των αυτοδιοικητικών εκλογών υπακούουν στη δική τους λογική η καθεμία. Η αιρετή περιφερειακή αυτοδιοίκηση είναι στην πραγματικότητα μια μικρή κυβέρνηση με αρμοδιότητες και πόρους. Προτείνει στους πολίτες διαφορετικά προγράμματα και εκείνοι καλούνται να τα υπερψηφίσουν. Είναι κατ’ εξοχήν πολιτικές εκλογές. Η διασύνδεση με την Ευρώπη συχνά περνά από την Περιφέρεια χωρίς τη μεσολάβηση της κεντρικής κυβέρνησης, και γι’ αυτό το λόγο το διακύβευμα είναι εξαιρετικά σοβαρό. Είναι λάθος να θεωρούνται ως εκλογές δεύτερης κατηγορίας, στις οποίες δικαιολογείται αυξημένη δόση πελατειακών δεσμών και λαϊκισμού. Και η χρονική σύμπτωση με τις ευρωεκλογές (κι ακόμα χειρότερα με τις βουλευτικές) θα υποβαθμίσει ακόμα περισσότερο τη σημασία τους. Το ΚΙΝΑΛ πρέπει να είναι ιδιαίτερα αυστηρό στους υποψήφιους που θα στηρίξει, τόσο για το αξίωμα του περιφερειάρχη όσο και των περιφερειακών συμβούλων. Η κοινωνία δεν θα ανεχθεί ούτε κόκκο διαπλοκής, ούτε ίχνος οσμής σκανδάλου. Αλλιώς, αντί να συσπειρώσουμε τον κόσμο μας θα τον διώξουμε. Γιατί οι πολίτες που θεωρούν ότι ο πολιτικός μας χώρος πλήρωσε δυσανάλογο τίμημα στη φάση της υπαγωγής μας στα μνημόνια, εξ αιτίας τέτοιων πρακτικών θα μας αφήσουν για πάντα, αν ξαναβρεθούν αντιμέτωποι με μικροπολιτικές συνδιαλλαγές και παλαιοκομματικές τράμπες με πρόσωπα φθαρμένα ή με βεβαρημένο πολιτικό παρελθόν.
Αντίθετα, οι δημοτικές εκλογές, ιδιαίτερα μετά την εισαγωγή της απλής αναλογικής με τον “Κλεισθένη” και εν μέρει εξ αυτού του λόγου, επιβάλλουν την υπερίσχυση δημοτικών αρχόντων με πολιτική ευελιξία, ειδάλλως ο δήμος δεν θα μπορεί να κυβερνηθεί. Σε αυτό το επίπεδο δεν αναζητούμε την ιδεολογική συνάφεια. Είμαστε μακριά από την εποχή των χρισμάτων. Το μόνο κριτήριο είναι να προτιμηθούν οι άριστοι, οι άξιοι και οι έντιμοι με ευκρινές προοδευτικό πρόσημο.
γ) Η ημερομηνία των βουλευτικών εκλογών παραμένει άγνωστη. Το ΚΙΝΑΛ ζητά εκλογές εδώ και τώρα, και σε αυτή τη μάχη θα είμαστε ετοιμοπόλεμοι όποτε κληθούμε να τη δώσουμε. Αλλά η χώρα δεν αντέχει άλλο. Η κυβέρνηση μέσα σε τρία χρόνια κατάφερε να διαλύσει τις βασικές λειτουργίες του κράτους. Το βιώσαμε τραγικά στη Μάνδρα και ακόμα πιο ζοφερά στο Μάτι. Χρειάζεται να ξαναφτιάξουμε το κράτος· ένα κράτος όμως έξυπνο, που δεν θα επαναλάβει τις παθογένειες του παρελθόντος. Στις εκλογές το ΚΙΝΑΛ θα κατέβει με ένα ισχυρό ψηφοδέλτιο, με πρόσωπα ανεπίληπτου ήθους, κοινωνικής και επαγγελματικής καταξίωσης, με γνώσεις και κοινωνική αποδοχή. Σε κάθε νομό θα προτείνουμε μια ομάδα αντιπροσωπευτική της επαγγελματικής και κοινωνικής σύνθεσης του πληθυσμού, με ηλικιακό εύρος που να συνδέει την πείρα και τη γνώση με την ανανέωση και τη συμμετοχή της νέας γενιάς και την εκπροσώπηση των γυναικών.
Παλιά λέγαμε ότι ο Αύγουστος είναι για τα μπάνια του λαού. Αυτό όμως που συνέβει πριν από δέκα μέρες δεν μας επιτρέπει την πολυτέλεια της θερινής ραστώνης. Δεν ήταν απλά μια φυσική καταστροφή. Ηταν μία αφύσικη καταστροφή, όπως είναι αφύσικη η κυνική και χωρίς καμία ενσυναίσθηση στάση του πρωθυπουργού.
Τώρα ο λαός πρέπει να βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση, για να αναγκάσει την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ να αναλάβει επιτέλους τις ευθύνες της. Που σημαίνει άμεση παραίτηση και προσφυγή στις κάλπες, μέσα από τις οποίες θα αναδειχθεί το ΚΙΝΑΛ σε πρωταγωνιστική δύναμη.
*Ο Τάκης Αναστόπουλος, είναι Διευθυντής ε.τ. της ΕΕ, μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΚΙΝΑΛ και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής των “Κινήσεων Πολιτών για τη Σοσιαλδημοκρατία”
Η χώρα έχει μπει σε μια μακρά προεκλογική περίοδο. Γνωρίζουμε πλέον ότι οι αυτοδιοικητικές εκλογές α’ και β’ βαθμού θα γίνουν την ίδια μέρα με τις ευρωεκλογές, δηλαδή στις 26 Μαΐου του 2019. Ίσως να είναι καλό για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η οικονομία να αποφύγουμε πολλές εκλογικές κινητοποιήσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα, αν και αυτό δεν ήταν στις αρχικές προθέσεις της κυβέρνησης. Άλλος ήταν ο σχεδιασμός, και χρειάστηκε μια τροπολογία της τελευταίας στιγμής όταν διαπιστώθηκε ότι ενδεχόμενος προσδιορισμός των αυτοδιοικητικών εκλογών το φθινόπωρο κινδύνευε να κριθεί αντισυνταγματικός. Πόσω μάλλον που το αργότερο τον Σεπτέμβριο του επόμενου έτους θα πρέπει να προκηρυχθούν και οι βουλευτικές εκλογές. Εκτός και αν τον Μάιο του 2019 στηθούν τέσσερις συνολικά κάλπες. Γιατί, όπως όλα δείχνουν, το σενάριο για προσφυγή σε εθνικές κάλπες τους προσεχείς μήνες κάηκε στις φωτιές της Αττικής.
Για μία περίοδο τουλάχιστον δέκα μηνών η κυβέρνηση θα καλλιεργεί την προσφιλή της διχαστική λογική, ανακαλύπτοντας παντού εχθρούς, και η Νέα Δημοκρατία θα προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ των φανερών και των κρυφών αρχηγών, αρχηγίσκων, επικεφαλής βιλαετιών και άλλων τοπαρχών. Το Κίνημα Αλλαγής θα αντισταθεί στην τοξική πόλωση που θα εντατικοποιηθεί. Ως η έκφραση της δημοκρατικής, μεταρρυθμιστικής και ευρωπαϊκής αντιπολίτευσης, έχει βάλει στόχο να μην κάνει εκπτώσεις σε θέματα αρχών, αλλά να επιδιώξει με σοβαρότητα και ψυχραιμία, με πρόγραμμα και μέθοδο, την επάνοδο της χώρας σε συνθήκες θεσμικής και ευρωπαϊκής κανονικότητας που η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ έχει τινάξει στον αέρα.
Η χρονική σύμπτωση όλων των προβλεπόμενων τύπων εκλογών θα έχει ως άμεσο αποτέλεσμα να θολώσει το περιεχόμενό τους, με αποτέλεσμα οι πολίτες να φτάσουν μπερδεμένοι στην κάλπη. Γιατί όλες οι εκλογές δεν είναι ίδιες. Με άλλα κριτήρια εκλέγουμε τη Βουλή από όπου θα προκύψει η επόμενη κυβέρνηση της χώρας, με διαφορετικά τους ευρωβουλευτές, ενώ άλλοι παράγοντες υπεισέρχονται στην εκλογή αυτών που θα μας διοικήσουν σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Θα γίνουμε μάρτυρες ενός παιχνιδιού πολιτικής καραμπόλας, όπου άλλοι θα θέλουν να διώξουν την κυβέρνηση και άλλοι να τιμωρήσουν γενικώς τους σημερινούς κυβερνώντες ή τους προηγούμενους. Λίγοι θα είναι αυτοί που θα ψηφίσουν θετικά. Θα υπερισχύσει η αρνητική ψήφος. Η αναμενόμενη οξεία αντιπαράθεση που θα σημειωθεί στην κεντρική πολιτική σκηνή θα παρασύρει αντίστοιχα και την ψήφο των πολιτών στην ευρωκάλπη ή στις δύο αυτοδιοικητικές κάλπες.
Το Κίνημα Αλλαγής οφείλει να προσεγγίσει τα θέματα τακτικής και συμμαχιών ανάλογα με την ιδιαιτερότητα της κάθε εκλογικής αναμέτρησης και με στόχο να επιτύχει αποτελέσματα τέτοια που θα του επιτρέψουν να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο την επόμενη μέρα των εκλογών. Η κατάρτιση των πολυσυλλεκτικών και προοδευτικών ψηφοδελτίων έχει ήδη αρχίσει με τη συμμετοχή της οργανωμένης βάσης στη διαδικασία. Η τελική απόφαση που θα βασίζεται στο τρίπτυχο Ενότητα – Διεύρυνση – Ανανέωση θα ανακοινωθεί σύντομα από την επιτροπή ψηφοδελτίων.
α) Για την κατάρτιση του ευρωψηφοδελτίου θα ληφθούν υπόψη πολλοί παράγοντες. Το κριτήριο της αναγνωρισιμότητας μπορεί να φέρει μερικά επιπλέον ψηφαλάκια στην κάλπη, αλλά δεν αρκεί. Οι υποψήφιοι θα πρέπει να διαθέτουν πολιτική εμπειρία αλλά και γνώση κι άποψη για το πού θέλουμε να πάει η Ευρώπη την επαύριο των κρισιμότερων εκλογών στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ο κίνδυνος ανόδου και ίσως επικράτησης νεοσυντηρητικών και λαϊκιστικών κομμάτων, με ευρωαπορριπτικές απόψεις δεξιάς ή αριστερής κοπής, επιβάλλει να βρουν απέναντί τους πραγματικούς υπέρμαχους της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Οι προβλέψεις λένε ότι η ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στην οποία ανήκει το ΚΙΝΑΛ θα υποστεί συρρίκνωση, λόγω της αποχώρησης των Βρετανών Εργατικών αλλά και της γενικότερης πτώσης στη Γερμανία. Εξάλλου, ο Πρόεδρος Μακρόν έχει εξαγγείλει τη δημιουργία νέας πολιτικής ομάδας και γι’ αυτό θα προσπαθήσει να αποσπάσει μέλη από τις τρεις υπάρχουσες συστημικές ομάδες. Οι εκλεγμένοι ευρωβουλευτές του ΚΙΝΑΛ θα πρέπει να είναι σε θέση να χειριστούν, όχι μόνο με επάρκεια, αλλά και με κύρος αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες. Και ούτως ή άλλως να ανακόψουν την όρεξη του ΣΥΡΙΖΑ να είναι σώγαμπρος, έστω και ως παρατηρητής, στην πολιτική οικογένεια των ευρωσοσιαλιστών.
β) Οι δύο όψεις των αυτοδιοικητικών εκλογών υπακούουν στη δική τους λογική η καθεμία. Η αιρετή περιφερειακή αυτοδιοίκηση είναι στην πραγματικότητα μια μικρή κυβέρνηση με αρμοδιότητες και πόρους. Προτείνει στους πολίτες διαφορετικά προγράμματα και εκείνοι καλούνται να τα υπερψηφίσουν. Είναι κατ’ εξοχήν πολιτικές εκλογές. Η διασύνδεση με την Ευρώπη συχνά περνά από την Περιφέρεια χωρίς τη μεσολάβηση της κεντρικής κυβέρνησης, και γι’ αυτό το λόγο το διακύβευμα είναι εξαιρετικά σοβαρό. Είναι λάθος να θεωρούνται ως εκλογές δεύτερης κατηγορίας, στις οποίες δικαιολογείται αυξημένη δόση πελατειακών δεσμών και λαϊκισμού. Και η χρονική σύμπτωση με τις ευρωεκλογές (κι ακόμα χειρότερα με τις βουλευτικές) θα υποβαθμίσει ακόμα περισσότερο τη σημασία τους. Το ΚΙΝΑΛ πρέπει να είναι ιδιαίτερα αυστηρό στους υποψήφιους που θα στηρίξει, τόσο για το αξίωμα του περιφερειάρχη όσο και των περιφερειακών συμβούλων. Η κοινωνία δεν θα ανεχθεί ούτε κόκκο διαπλοκής, ούτε ίχνος οσμής σκανδάλου. Αλλιώς, αντί να συσπειρώσουμε τον κόσμο μας θα τον διώξουμε. Γιατί οι πολίτες που θεωρούν ότι ο πολιτικός μας χώρος πλήρωσε δυσανάλογο τίμημα στη φάση της υπαγωγής μας στα μνημόνια, εξ αιτίας τέτοιων πρακτικών θα μας αφήσουν για πάντα, αν ξαναβρεθούν αντιμέτωποι με μικροπολιτικές συνδιαλλαγές και παλαιοκομματικές τράμπες με πρόσωπα φθαρμένα ή με βεβαρημένο πολιτικό παρελθόν.
Αντίθετα, οι δημοτικές εκλογές, ιδιαίτερα μετά την εισαγωγή της απλής αναλογικής με τον “Κλεισθένη” και εν μέρει εξ αυτού του λόγου, επιβάλλουν την υπερίσχυση δημοτικών αρχόντων με πολιτική ευελιξία, ειδάλλως ο δήμος δεν θα μπορεί να κυβερνηθεί. Σε αυτό το επίπεδο δεν αναζητούμε την ιδεολογική συνάφεια. Είμαστε μακριά από την εποχή των χρισμάτων. Το μόνο κριτήριο είναι να προτιμηθούν οι άριστοι, οι άξιοι και οι έντιμοι με ευκρινές προοδευτικό πρόσημο.
γ) Η ημερομηνία των βουλευτικών εκλογών παραμένει άγνωστη. Το ΚΙΝΑΛ ζητά εκλογές εδώ και τώρα, και σε αυτή τη μάχη θα είμαστε ετοιμοπόλεμοι όποτε κληθούμε να τη δώσουμε. Αλλά η χώρα δεν αντέχει άλλο. Η κυβέρνηση μέσα σε τρία χρόνια κατάφερε να διαλύσει τις βασικές λειτουργίες του κράτους. Το βιώσαμε τραγικά στη Μάνδρα και ακόμα πιο ζοφερά στο Μάτι. Χρειάζεται να ξαναφτιάξουμε το κράτος· ένα κράτος όμως έξυπνο, που δεν θα επαναλάβει τις παθογένειες του παρελθόντος. Στις εκλογές το ΚΙΝΑΛ θα κατέβει με ένα ισχυρό ψηφοδέλτιο, με πρόσωπα ανεπίληπτου ήθους, κοινωνικής και επαγγελματικής καταξίωσης, με γνώσεις και κοινωνική αποδοχή. Σε κάθε νομό θα προτείνουμε μια ομάδα αντιπροσωπευτική της επαγγελματικής και κοινωνικής σύνθεσης του πληθυσμού, με ηλικιακό εύρος που να συνδέει την πείρα και τη γνώση με την ανανέωση και τη συμμετοχή της νέας γενιάς και την εκπροσώπηση των γυναικών.
Παλιά λέγαμε ότι ο Αύγουστος είναι για τα μπάνια του λαού. Αυτό όμως που συνέβει πριν από δέκα μέρες δεν μας επιτρέπει την πολυτέλεια της θερινής ραστώνης. Δεν ήταν απλά μια φυσική καταστροφή. Ηταν μία αφύσικη καταστροφή, όπως είναι αφύσικη η κυνική και χωρίς καμία ενσυναίσθηση στάση του πρωθυπουργού.
Τώρα ο λαός πρέπει να βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση, για να αναγκάσει την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ να αναλάβει επιτέλους τις ευθύνες της. Που σημαίνει άμεση παραίτηση και προσφυγή στις κάλπες, μέσα από τις οποίες θα αναδειχθεί το ΚΙΝΑΛ σε πρωταγωνιστική δύναμη.
*Ο Τάκης Αναστόπουλος, είναι Διευθυντής ε.τ. της ΕΕ, μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΚΙΝΑΛ και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής των “Κινήσεων Πολιτών για τη Σοσιαλδημοκρατία”