Μετά από δύο σχεδόν χρόνια διαλόγου, με πληθώρα επιτροπών και μέσα από πολλά διαδοχικά στάδια, η κυβέρνηση φέρνει τελικά στην Βουλή ένα άνευρο και διεκπεραιωτικό νομοσχέδιο που όχι μόνο δεν δίνει νέα προοπτική στην ανώτατη εκπαίδευση αλλά ούτε καν επιλύει κανένα από τα τρέχοντα προβλήματά της. Αντίθετα της δημιουργεί αρκετά καινούργια.

Ο αναγκαίος ριζικός ανασχεδιασμός της ανώτατης (και όχι μόνο) εκπαίδευσης στην χώρα μας με νέα φιλοσοφία και μακροπρόθεσμη στρατηγική δεν απασχόλησε το Υπουργείο.  Αγνοούνται σημαντικότατα θέματα όπως

• η σχέση της εκπαίδευσης με την σύγχρονη και ραγδαία μεταβαλλόμενη αγορά εργασίας,
• οι νέες μέθοδοι μάθησης, οι νέες εκπαιδευτικές τεχνολογίες και η εισαγωγή τους στα ΑΕΙ,
• η σχέση μεταξύ των θετικών επιστημών και των επαγγελματικά προσανατολισμένων γνώσεων με τις οριζόντιες δεξιότητες, τις κοινωνικές και τις ανθρωπιστικές σπουδές

Αντίθετα το Σ/Ν είτε ξανανοίγει θέματα που είχαν επιτυχώς ρυθμιστεί με προηγούμενα νομοθετήματα (π.χ. φοιτητική συμμετοχή) είτε επιχειρεί να ρυθμίσει άλλα (π.χ. όργανα διοίκησης, μεταπτυχιακά ) χωρίς ορθολογική ανάλυση και συναίνεση αλλά με βάση τις πολιτικές εμμονές της κυβερνώσας παράταξης.

Αναλυτικότερα το σχέδιο νόμου  στρεβλώνει το ακαδημαϊκό αυτοδιοίκητο  επιφορτίζοντας τους  φοιτητές  και τους διοικητικούς υπαλλήλους με την ευθύνη  λήψης αποφάσεων καθαρά ακαδημαϊκού χαρακτήρα (εκπαιδευτική ερευνητική στρατηγική- θέσεις καθηγητών-αναγόρευση επίτιμων κλπ).  Η διοίκηση των ακαδημαϊκών υποθέσεων αφορά το διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό με συνεχή και αξιόπιστη αξιολόγηση. Οι λοιποί μέτοχοι της πανεπιστημιακής κοινότητας έχουν ρόλους διακριτούς : οι φοιτητές  πρέπει να έχουν βαρύνουσα γνώμη στην αξιολόγηση της εφαρμογής των εκπαιδευτικών προγραμμάτων ενώ οι διοικητικοί υπάλληλοι στην απλοποίηση των διαδικασιών και στην μείωση της γραφειοκρατίας για πιο αποτελεσματική λειτουργία του Πανεπιστημίου.

Η εκλογή πρύτανη και αντιπρυτάνεων με ξεχωριστά ψηφοδέλτια οδηγεί σε διάσπαση της ενότητας εντολής στην κορυφή της διοικητικής πυραμίδας και κινδυνεύει να οδηγήσει τα ιδρύματα σε αδυναμία διοίκησης και σε  πλήρη αποδιοργάνωση. Αντίστοιχες επιπτώσεις θα έχουν τα εισαγόμενα  πολυπληθή συλλογικά όργανα διοίκησης (πχ περιφερειακά συμβούλια, Σύγκλητοι, Κοσμητείες κλπ)

Το Σ/Ν επαναφέρει μια ξεπερασμένη αντίληψη του ασύλου συγχέοντας τον ελεύθερη διακίνηση των ιδεών και τον ακαδημαϊκό διάλογο με έκνομες και κολάσιμες πράξεις . Τα πανεπιστήμια είναι από την φύση τους χώροι ελεύθερης έκφρασης και δεν χρειάζονται νομική θωράκιση γι’ αυτό. Αντίθετα θα πρέπει να διώκεται αυτεπάγγελτα κάθε παράνομη δραστηριότητα. Η λειτουργία οργανωμένων εγκληματικών ομάδων δεν πρέπει να προστατεύεται υπό οιοδήποτε πρόσχημα και ιδίως υπό αυτό της ακαδημαϊκής ελευθερίας

Το Σ/Ν προσεγγίζει τα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) όχι με κριτήριο την ακαδημαϊκή τους ποιότητα αλλά με εμμονές και μία διάθεση τιμωρητική απέναντι στην πρόσθετη προσπάθεια και στην αμοιβή της επι πλέον εργασίας των διδασκόντων. Δημιουργεί έτσι εμπόδια στην ανάπτυξη των μεταπτυχιακών σπουδών και ωθεί τους ενδιαφερόμενους φοιτητές να αναζητήσουν προγράμματα στο εξωτερικό στερώντας τα ελληνικά ΑΕΙ από σημαντικούς πόρους που θα κατευθύνονται σε άλλες χώρες.

Τα μεταπτυχιακά προγράμματα, αφού τεθούν γενικές ποιοτικές και μόνο προδιαγραφές,  χωρίς περιορισμούς στον αριθμό, τον προϋπολογισμό ή τον τρόπο χρηματοδότησής τους μέσω διδάκτρων και της γενικότερης σύνδεσής τους με την αγορά, θα πρέπει να αφεθούν στα ΑΕΙ με έλεγχο ποιότητας από την Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ) και χωρίς παρεμβάσεις του Υπουργείου.

Θα πρέπει ακόμη να διασφαλιστεί μέσω υποτροφιών η πρόσβαση όλων των φοιτητών στις μεταπτυχιακές σπουδές κατ ‘ αρχήν με ακαδημαϊκά κριτήρια συνδυασμένα όμως και με κοινωνικά κριτήρια αυξημένης βαρύτητας,  προκειμένου να μην υφίστανται οικονομικοί φραγμοί για τις ασθενέστερες εισοδηματικές ομάδες .

Παράλληλα και για να προσελκυσθούν ιδίως φοιτητές από το εξωτερικό θα πρέπει να δημιουργηθούν ξενόγλωσσα προγράμματα με δίδακτρα σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, που, όπως τεκμηριώνεται από ειδικές μελέτες, θα δώσουν σημαντικά  οφέλη για τα ιδρύματα αλλά και για την εθνική οικονομία συνολικά.

Τέλος, θα πρέπει να διαμορφωθεί το αναγκαίο πλαίσιο για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων με την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος και με διαδικασίες αυστηρής πιστοποίησης και ποιοτικού ελέγχου από την (ΑΔΙΠ).

Για όλους τους παραπάνω λόγους ζητάμε την απόσυρση του Σ/Ν ,την έναρξη ενός ουσιαστικού και όχι προσχηματικού  διαλόγου που θα οικοδομήσει ευρύτερες συναινέσεις και θα οδηγήσει στην ψήφιση ενός νέου νόμου με αυξημένη πλειοψηφία και με κοινή δέσμευση για τουλάχιστον 10ετή προοπτική εφαρμογής.